Trang


Nh��ng ca�i ng���c ���i
�o�i t� na�n 1975
Ly d� co� pha�i bie�n pha�p to�t nha�t kho�ng?
�a�m c���i Vie�t Nam
Xo�ng �a�t �a�u na�m
N���c My� tr���c ho�ng su�ng Cuo�c so�ng m��i
TA�Y DU KY�
Di Da�n to�i t�nh chi?
Xe Nha�t Xe My�

Colorado Springs, Colorado k�nh cha�o Quy� V�

Xe Nha�t, Xe My�

Ta�c gia�: DON FEDER cu�a Ba�o Boston Herald

D��ng Khang s�u ta�m

Nh��ng ��ng vie�n To�ng Tho�ng Co�ng-Ho�a cu�ng nh� Da�n Chu� nhie�m ky� 92-96 trong ma�y tha�ng nay �a� ch�a mu�i du�i va�o Nha�t-Ba�n �e� �o� to�i cho ne�n kinh te� suy thoa�i cu�a ho�. �a�ng le� ng���i na�o �o� pha�i no�i cho ma�y o�ng na�y nghe la� ho� tranh c�� v��i o�ng Bush ch�� kho�ng pha�i v��i co� Nha�t-Hoa�ng Hiroshito.

Kho�ng hie�u ca�c ch�nh tr� gia Hoa-Ky� a�n no�i la�m sao khi ma� co� ca� 8,000 th�� thue� �a�nh va�o �o� nha�p ca�ng. Ta�i sao ng���i ���c ba�n xe cu�a ho� �� Nha�t ����c ma� My� th� kho�ng. Ta�i sao ca�c ha�ng x���ng xe Nha�t �� My�, mo�i co�ng nha�n mo�i nga�y, sa�n xua�t ����c t�� 30-40% cao h�n �� Detroit.

Co� le� Hoa-Ky� cu�ng pha�i �a�t ra ch� tie�u (quota) trong vie�c xe�p ha�ng ca�c loa�i xe m��i ����c. Tha�t va�y 10 ca�i xe h�i ����c xe�p ha�ng to�t nha�t tre�n the� gi��i trong na�m 1991 �a� co� 9 ca�i xe Nha�t. Tha�t cha co� co�ng b�nh chu�t na�o. Co� le� vie�c d� su�ng va�o �a�u da�n Nha�t, ba�t mua xe "ro�m" cu�a My� may ra se� giu�p ca�c ha�ng sa�n xua�t xe My� la�m ra ca�c loa�i xe kha� h�n loa�i xe h� ha�i nhanh h�n ca� ca�c l��i h��a cu�a ca�c ��ng c�� vie�n trong khi tranh c��.

Th���ng th� ra�t de� da�ng �o� lo�i cho ng���i kha�c ve� nh��ng kho� kha�n tr�� nga�i cu�a m�nh. Cha� co� bao gi�� co� mo�t ne�n kinh te� xuo�ng do�c khi co� mo�t ne�n ky� nghe� luo�n luo�n co� ly� do cha�y to�i ca�. Ne�u ng���i My� chu�ng ta muo�n co� mo�t ca�u tra� l��i �u�ng s�� tha�t ve� s�� xuo�ng do�c cu�a ky� nghe� xe h�i My� th� �a�y la� danh sa�ch nh��ng thu� pha�m ch�nh to�ng:

a.- Ca�c nghie�p �oa�n co�ng nha�n xe h�i:

Co�ng nha�n xe h�i Hoa-Ky� �a� co� nh��ng khe� ���c da�i ha�n v��i ca�c ha�ng xe la�m ca�c ha�ng na�y ch�u le�p ve�, kho�ng ngo�c �a�u le�n ����c. Ca�c ha�ng GM, Ford va� Chrysler co� �e�n 60 ch��c vu� kha�c nhau trong nghe� la�m xe. Mo�i ch��c vu� co� mo�t tie�n l��ng kha�c nhau, trong khi ca�c ha�ng Nha�t cu�ng qua� la� co� 5 ch��c vu�. La�m sao tranh nhau ����c v��i ca�c ha�ng Nha�t khi ma� ca�c nghie�p �oa�n luo�n �o�i ho�i la�m vie�c �t, h���ng nhie�u. Ne�u tha�t nghie�p th� ca�c ha�ng x���ng cu�ng pha�i tra� c�� 85% tie�n l��ng trong 3 na�m.

b. Ban Gia�m �o�c:

Tie�n l��ng cu�a o�ng o�ng Gia�m �o�c ha�ng Chrysler la� 4 trie�u 650 nga�n mo�t na�m. H�n n��a ky� Gia�ng Sinh v��a qua, ho� co�n ta�ng cho ca�c nha�n vie�n cao ca�p cu�a ha�ng mo�t so� qua� to�ng co�ng la� 12 trie�u My� Kim; trong khi �o� th� ho� than la� lo� la� ma�t 1 ty� ba�c. Ha�ng xe Ford na�m 1987 mua la�i ha�ng Electronic data system cu�a o�ng Ross Perot v��i gia� 700 trie�u My� Kim. Nha�n d�p na�y o�ng cu�ng ke�o na�i the�m co� mo�t cha�n trong Ban Gia�m �o�c. Ha�ng Ford sau na�y pha�i ba�ng lo�ng mua v��i gia� ca�t co� �o�.

c.- Ho�c va�n cu�a co�ng nha�n:

La�m sao ma� n���c My� tranh ta�i v��i ng���i A� �o�ng ����c khi ma� tr���ng trung ho�c cu�a ho� �a�o ta�o ra thie�n ta�i, trong khi ho�c sinh Hoa-Ky� he�t ba�c Trung-Ho�c ma� va�n do�t. Mo�t nghie�n c��u tre�n b�nh die�n quo�c gia v��a ba�t m� nhie�u chi tie�t �au lo�ng: Trong so� ho�c sinh to�t nghie�p Trung Ho�c Hoa-Ky� co� 32% kho�ng ghi la�i ����c l��i nha�n sau cuo�c �ie�n �a�m, 56% kho�ng la�m ����c mo�t ba�i toa�n chia s� sa�i. O�ng gia� 79 tuo�i Yoshio Sakurauchi, Chu� t�ch Ha� Ngh� Vie�n Nha�t-Ba�n v��a ngo�n mo�t ca�u la�m ng���i My� cau ma�y: "Ca�c me na gi� cu�a My� kho�ng the� ra le�nh ro� ra�ng ba�ng bu�t ����c v� 30% co�ng nha�n My�, ke� nh� mu� ch��". �u�ng hay sai ch�a bie�t ro�, nh�ng nh��ng co�ng nha�n na�y la�i pha�i ra�p xe My�, th� le� d� nhie�n th� ng���i My� kho�ng mua nh��ng xe �o� la� pha�i.

d. Ch�nh Phu� Lie�n Bang:

N���c Nha�t ch� �o�ng co� 5% thue� tre�n tie�n l��i ba�t �o�ng sa�n va� ma�y mo�c trong khi Hoa-Ky� �a�nh t��i 28%. �a�y ch�nh phu� Trung ��ng �� Hoa Th�nh �o�n ma� co�n �o�i "nha�m xa�" nh� va�y, th� �o� lo�i cho ai.

e.- Tha�i �o� va� t� ca�ch cu�a co�ng nha�n:

Ng���i Nha�t co�, chu�ng ta kho�ng co�. Khi o�ng Louis Harris la�m mo�t cuo�c tha�m do� toa�n quo�c ye�u ca�u ca�c chu� nha�n o�ng �a�nh gia� ca�c co�ng nha�n cu�a ho�, th� ch� co� 25% tra� l��i la� co�ng nha�n la�m vie�c he�t m�nh, 20% tra� l��i co� mo�t so� �t co� tinh tha�n tra�ch nhie�m va� 19% no�i ra�ng co�ng nha�n cu�a ho� co� t� ca�ch to�t. Ho�m v��a qua, O�ng Yoshio Sakurauchi sau chuye�n tha�m vie�ng cu�a TT Bush co�n tuye�n bo� tha�ng th��ng la�: "Co�ng nha�n My� kho�ng la�m vie�c ha�ng say la�m. Ho� �a� kho�ng la�m vie�c ma� la�i co�n �o�i l��ng cao".

Ng���i Nha�t co� tinh tha�n gia ��nh, ha�nh die�n ve� co�ng vie�c la�m cu�a ho� va� co� tra�ch nhie�m v��i ng���i tha�n, v��i chu� nha�n va� v��i xa� ho�i; trong khi ng���i My� chu�ng ta la�i luo�n luo�n co� tha�i �o� "Chu� nha�n la� ke� thu� cu�a to�i", hoa�c "���ng ho�i to�i, to�i ch� la�m �� �a�y tho�i" va� cuo�i tua�n th� "Ca�m �n Chua� Ho�m nay la� nga�y th�� sa�u".

Nhie�u ng���i mua xa Nha�t h�n chu�c na�m, xe cha�y �e�n h�n 150,000 miles va�n co�n bon bon; xe �t hay h� ba�y nha�t la� 4, 5 na�m �a�u. Co�n xe My� m��i 2, 3 na�m �a� ba�t �a�u h� va�t, va� cha�y ����c 7, 80,000 miles th� �a� ra� la�m va� he�t x� qua�ch ro�i. Chu�ng ta co� pha�i hy sinh �e� ca�c co�ng nha�n My� la�nh mo�t gi�� 25 �o�-la va� so� tie�n tha�ng d� chui va�o ca�i tu�i kho�ng �a�y cu�a ca�c ong TG� ro�i xe My� �o�c quye�n kho�ng? Vie�c c���ng e�p da�n chu�ng My� mua xe no�i ho�a "ro�m" cu�ng ch� la� mo�t gia�i pha�p ta�m th��i. Khi na�o ma� ca�c nghie�p �oa�n co�n �o�i ta�ng l��ng ma� la�m xe xa�u, th� xe My� se� kho�ng bao gi�� ba�n ra ngoa�i ����c he�t.

Ch�� b��i, �o� to�i cho Nha�t Bo�n la� ca�i thu� kho�ng ma�t tie�n cu�a mu�a tranh c��, nh�ng cu�ng la�m cho chu�ng ta suy ngh� ve� nh��ng thu� pha�m ghi tre�n. �e� va�n ho�i ky� nghe� xe h�i Hoa-Ky� chu�ng ta pha�i t�� nh�n va�o chu�ng ta tr���c �a�.

Tin gi�� cho�t cho bie�t ma�y o�ng da�n bie�u Nha�t le�n tie�ng ca�i ch�nh la� ca�c nha� ba�o la�y tin t��c sai ch�� ho� �a�u co� y� ��nh ma�t sa�t nha�n My� nh� va�y.

�a�u la� s�� tha�t

O�ng Ben Wattenberg thuo�c vie�n kha�o c�� kinh te� quo�c gia cho bie�t:

Hie�n nay n���c My� ch�� kho�ng pha�i n���c Nha�t la� n���c xua�t ca�ng nhie�u nha�t tre�n the� gi��i. My� xua�t ca�ng nhie�u nha�t ve� ma�y mo�c �ie�n t�� to�i ta�n trong vo�ng 5 na�m nay. Trong na�m 1991, na�m ma� ne�n kinh te� xuo�ng do�c ma� cu�ng co�n ta�ng ����c 7.5%.

No�i �u�ng th� nga�nh xua�t ca�ng xe h�i �ang ga�p kho� kha�n tha�t nh�ng �o� �a�u co� pha�i t���ng tr�ng cho ta�t ca� kinh te� cu�a My�. N���c My� ���ng �a�u ve� vie�c che� ta�o ma�y bay pha�n l��c, ch��ng tr�nh �ie�n toa�n, d���c pha�m, he� tho�ng vie�n lie�n, ky� thua�t ve� da�u ho�a, ma�y �ie�n toa�n, la�m sa�n va� hoa ma�u ngu� co�c canh no�ng. �o� la� nh��ng th�� ch�nh ma� My� �ang ca�m �a�u the� gi��i.

Ky� nghe� sa�n xua�t cu�a My� �a�u co� ma�t vie�c. My� va�n co� vie�c �e� sa�n xua�t nha�t la� trong ca�c nga�nh ma� My� va�n co�n ���ng �a�u. Ha�y so sa�nh ng���i da�n My� v��i ng���i da�n Nha�t xem sao:

Ng���i da�n My� co� tie�n tie�u xa�i 45% h�n da�n Nha�t, v� va�y ng���i da�n Nha�t �a�u co� ���i so�ng thoa�i ma�i ba�ng da�n My�. Ng���i Nha�t pha�i tra� tie�n mua th��c a�n ga�p �o�i va� �� cha�t he�p h�n ng���i My� nhie�u va� da�n chu�ng Nha�t �a�u co� du�ng nhie�u xe ba�ng My�. �a�n ba� Nha�t �a�u co� ����c �o�i x�� t�� te� nh� �a�n ba� My�. Qua�n l��c My� hu�ng ha�u nha�t the� gi��i, kho�ng tin c�� go�i �ie�n thoa�i ho�i Saddam Hussein ma� xem. Trong na�m 1980 My� co� 40 ng���i My� ����c nha�n gia�i ho�a b�nh Nobel, trong khi Nha�t ch� co� 2.

N���c My� co� ga�p �o�i da�n so� cu�a Nha�t va� trong t��ng lai co�n co� nhie�u h�n v� My� nha�n the�m ng���i di da�n. T�nh tra�ng kinh te� kho� kha�n la�m ng���i ta cha�n nga�n than van, nh�ng ne�u ca�c o�ng Nha�t t���ng m�nh la� nha�t the� gi��i ro�i va� che� thie�n ha� la� sai �a�y. Sayonara.


|

Th��i S��
T�m Hie�u
K.N. So�ng
Nh�� V.N.
The� Thao
Phie�m lua�n
Ch�nh Tr�
English Section